پروپیلن گلیکول Propylene glycol یک نوع الکل آلی دی هیدریک مایع مصنوعی است که نشان دهنده ماده ای است که در آن هر یک از دو هیدروژن پروپان با یک گروه هیدروکسیل جایگزین می شود. پروپیلن گلیکول را می توان از پروپیلن اکسید سنتز کرد.
در گروه شیمیایی الکل و دیول ها قرار دارد و آب را جذب می کند. پروپیلن گلیکول با بسیاری از حلال ها مخلوط می شود. با وجود اینکه مایع است می تواند با گرم شدن تبدیل به بخار شود. این ماده توسط FDA ایمن تلقی می شود.
گلیکول ها ترکیبات آلی شیمیایی هستند که به گروهی از پلی هیدروکسی الکل ها تعلق دارند. علاوه بر اتیلن گلیکول و گلیسرول، پروپیلن گلیکول (PG) پر مصرف ترین ماده این گروه است.
پروپیلن گلیکول یا مونو پروپیلن گلیکول ماده ای سنتزی آلی است و تقریبا بی رنگ و بی بو بوده و طعم شیرینی دارد و از آن به عنوان حلال استفاده می شود. این ماده را می توان به دو روش تولید کرد. اما غالبا از تصفیه پروپیلن اکسید با آب تولید می شود. در روش دوم این ماده را از گلیسیرین می سازند. هنگامی که در بدن متابولیزه می شود، به اسید لاکتیک و اسید پیروویک تبدیل می شود. اینها همه متابولیت های گلوکز هستند. دی پروپیلن گلایکول و تری پروپیلن گلایکول محصولات جانبی در تولید آن هستند که از فرآیند هیدرولیز پروپیلن اکساید به دست می آیند.
مولکول این ماده از نظر شیمیایی خنثی است، یعنی معمولا با مواد دیگر واکنش نشان نمی دهد. این خاصیت به ویژه در ترکیب مواد شیمیایی متضاد، به عنوان مثال در یک عطر، برای ایجاد یک مایع منفرد و همگن مفید است. MPG در دو نوع دارویی و صنعتی و برای ساخت ترکیبات پلی استر استفاده می شود. نام های دیگر این ماده پروپان دیول یا 1،2-پروپاندویل یا دی هیدروکسی پروپان است.
این ماده در بسیاری از محصولات فرآوری شده استفاده می شود زیرا به آنها کمک می کند قوام، رطوبت و بافت خود را حفظ کنند. پروپیلن گلیکول معمولاً از نفت ساخته می شود، اگرچه برخی از شرکت ها اکنون آن را از گیاهانی مانند کلزا و سویا می سازند. پروپاندیول جایگزینی برای این ماده ساخته شده از ذرت است.
پروپیلن گلیکول الکل دو عاملی که ساختار شیمیایی آن شامل دو گروه هیدروکسیل (OH) با فرمول شیمیایی C₃H₈O₂ است که ویژگی ها و پارامترهای اساسی زیر را دارد:
نام سیستماتیک: 1,2-پروپاندیول
حالت فیزیکی: مایع بی رنگ، بی بو، و بی مزه در دمای اتاق.
نقطه جوش: حدود 188٫2 درجه سانتی گراد (370٫8 درجه فارنهایت).
نقطه ذوب: حدود -60 درجه سانتی گراد (-76 درجه فارنهایت).
چگالی: حدود 1٫036 گرم بر سانتی متر مکعب در 20 درجه سانتی گراد.
حلالیت: به خوبی در آب، اتانول، استون و بسیاری از حلال های آلی حل می شود.
پایداری: پایدار در برابر اکسیداسیون و تخریب حرارتی تا دماهای بالا.
ویسکوزیته: کمتر از گلیسیرین، اما بیشتر از آب.
pH: محلول های آبی آن خنثی هستند (pH حدود 7).
قابلیت هیگروسکوپی: توانایی جذب رطوبت از هوا دارد.
سمیت: در دوزهای بالا ممکن است عوارض جانبی داشته باشد، اما معمولاً در کاربردهای معمول بی خطر است.
متابولیسم: در بدن انسان به اسید لاکتیک و پیروات تبدیل می شود که متابولیت های طبیعی هستند.
حلال: در صنایع دارویی، آرایشی بهداشتی و غذایی به عنوان حلال استفاده می شود.
رطوبت دهنده: در محصولات مراقبت از پوست و مو برای حفظ رطوبت.
ضدیخ: در سیستم های خنک کننده و ضدیخ خودروها.
ماده نگهدارنده: برای جلوگیری از رشد باکتری ها و قارچ ها در محصولات.
پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) یک ترکیب شیمیایی است که در تعداد زیادی از صنایع و محصولات مختلف کاربرد دارد. در اینجا به برخی از کاربردهای اصلی آن اشاره می کنیم:
1. صنایع غذایی:
نگهدارنده: برای افزایش عمر مفید محصولات غذایی استفاده می شود.
حلال: برای حل کردن رنگ ها، عطرها و طعم دهنده ها.
مرطوب کننده: کمک به حفظ رطوبت در محصولاتی مانند بستنی، نان و کیک.
2. داروسازی:
حلال در داروها: به عنوان یک حلال برای داروهای خوراکی و تزریقی.
شربت ها و مایعات: برای بهبود حلالیت داروها در شربت ها.
کپسول های نرم: به عنوان یک ماده کمکی در ساخت کپسول های نرم.
3. محصولات آرایشی و بهداشتی:
مرطوب کننده: استفاده در کرم ها، لوسیون ها و محصولات مراقبت از پوست برای حفظ رطوبت.
حلال: برای حل کردن ترکیبات مختلف در لوازم آرایشی.
ضدعفونی کننده ها: در برخی از ضدعفونی کننده های دست به عنوان یک ماده فعال.
4. صنایع شیمیایی و صنعتی:
ضدیخ و ضد یخ زدگی: به عنوان یک جایگزین سازگار با محیط زیست برای اتیلن گلیکول.
روان کننده ها: در ساخت روان کننده های صنعتی.
رنگ ها و جوهرها: به عنوان حلال در ساخت رنگ ها، جوهرها و مرکب ها.
5. استفاده های دیگر:
دخانیات الکترونیکی (Vaping): به عنوان یک حامل برای نیکوتین و طعم دهنده ها در مایعات ویپ.
خنک کننده ها: در سیستم های خنک کننده به عنوان یک مایع خنک کننده.
تولید پلیمرها: در ساخت برخی پلیمرها مانند پلی استرها.
پروپیلن گلیکول به دلیل خواصی مانند حلالیت بالا در آب و سازگاری با بدن انسان، کاربردهای گسترده ای دارد. با این حال، برخی افراد ممکن است به این ماده حساسیت داشته باشند، بنابراین در استفاده از آن در محصولات مصرفی باید دقت کرد.
پروپیلن گلیکول کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف دارد. این ماده با ترکیب منحصر به فرد خود از بسیاری از کاربردها پشتیبانی می کند. در دستمال مرطوب یا حلال ماینوکسیدیل استفاده می شود و به دلیل سمی بودن ممکن است در برخی از بیماران باعث درماتیت تماسی شود.
ایجاد دود مصنوعی در عملیات آتش نشانی یا نمایش های تئاتر
ایجاد بخار در سیگارهای الکترونیکی
تثبیت داروها و حذف رطوبت اضافی از آنها برای افزایش ماندگاری
جلوگیری از رشد باکتری در لوازم آرایشی
جلوگیری از فساد در هنگام شراب سازی
کنترل دما هنگام دم کردن آبجو
جلوگیری از یخ زدگی ضدیخ
حلال رنگ و پلاستیک
پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) یک ترکیب شیمیایی است که از واکنش های مختلف می تواند ساخته شود یا به عنوان ماده اولیه برای تولید دیگر ترکیبات استفاده شود. در اینجا به برخی از ترکیبات مرتبط با آن می پردازیم:
پروپیلن اکسید (Propylene Oxide): پروپیلن گلیکول اصلی ترین محصول از هیدرولیز پروپیلن اکسید است:
CH3CHCH2O+H2O→CH3CH(OH)CH2OH
این واکنش می تواند در حضور یک کاتالیزور اسیدی یا بازی انجام شود.
پروپیلن گلیکول در خوراک دام به فرمولاسیون گلوکز کمک می کند تا انرژی منفی تجربه شده در کارل لبنیات، به ویژه در دوره های زایمان را متعادل کند. پروپیلن خوراکی را می توان به صورت خوراکی از طریق آب کن، همراه با سیستم روباتیک یا مخلوط با خوراک به گاوهای شیری تزریق کرد. به عنوان یک منبع انرژی در دسترس در درمان و پیشگیری از کتوز عمل می کند و دارای ارزش انرژی 23.6 Mj/Kg است.
پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) در برخی از محصولات ضدعفونی کننده استفاده می شود، اما به طور مستقیم به عنوان یک ضدعفونی کننده قوی شناخته نمی شود. در این زمینه، نقش های مختلفی را ایفا می کند:
حلال: پروپیلن گلیکول به عنوان یک حلال برای مواد ضدعفونی کننده مانند الکل ها (اتانول یا ایزوپروپیل الکل) عمل می کند. این امر به افزایش ثبات و توزیع یکنواخت مواد فعال در محلول کمک می کند.
نگهدارنده: در برخی از فرمولاسیون ها، این ماده به عنوان یک نگهدارنده استفاده می شود که می تواند عمر مفید محصولات ضدعفونی کننده را افزایش دهد.
مرطوب کننده: در محصولات ضدعفونی کننده ای که برای استفاده روی پوست هستند، می تواند به کاهش خشکی پوست پس از استفاده کمک کند.
با این حال، چند نکته مهم در مورد استفاده از پروپیلن گلیکول در ضدعفونی کننده ها وجود دارد. این ماده به تنهایی خاصیت ضدعفونی کننده قوی ندارد. موثر بودن یک ضدعفونی کننده بیشتر به مواد فعال دیگری مانند الکل ها بستگی دارد.
پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) یکی از مواد رایج در تنباکوهای مخصوص ویپ و سیگارهای الکترونیکی است. این ماده به عنوان یک حامل طعم دهنده و برای تولید بخار استفاده می شود. پروپیلن گلیکول به خاطر خاصیت جذب رطوبت، به حفظ رطوبت تنباکو کمک می کند.
استفاده از پروپیلن گلیکول در تنباکوهای ویپ می تواند چندین مزیت داشته باشد:
تولید بخار: این ماده به تولید بخار بیشتر کمک می کند که تجربه کشیدن ویپ را واقعی تر می کند.
حمل طعم دهنده ها: به عنوان یک حامل برای طعم دهنده‌ها عمل می کند، به این ترتیب طعم های مختلف بهتر احساس می شوند.
جذب رطوبت: این ماده به جلوگیری از خشک شدن تنباکو کمک می کند و تجربه استفاده را بهبود می بخشد.
با این حال، برخی از افراد ممکن است به آن حساسیت داشته باشند و عوارضی مانند تحریک دهان یا گلو و یا حتی واکنش های آلرژیک را تجربه کنند. بنابراین، استفاده از تنباکوهای بدون پروپیلن گلیکول یا کاهش میزان آن برای این افراد ممکن است مطلوب باشد.
پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) یکی از مواد اصلی در ترکیب جویس های ویپ (e-liquid یا vape juice) نیز است. این ماده نقش های مهمی در جویس ها ایفا می کند:
پروپیلن گلیکول یک احساس خنکی ملایم به تجربه استفاده از ویپ اضافه می کند که می تواند برای برخی از کاربران لذت بخش باشد. PG نسبت به VG رقیق تر است، بنابراین به روان شدن جویس کمک می کند و از گرفتگی ویک ها (wicks) جلوگیری می کند.
ترکیب جویس های ویپ معمولاً بر اساس نسبت PG به VG مشخص می شود که می تواند تجربه استفاده را تغییر دهد. جویس های با PG بالاتر معمولاً طعم قوی تر و احساس خنکی بیشتری دارند اما بخار کمتری تولید می کنند.
پروپیلن گلیکول و اتیلن گلیکول معمولاً در محصولات ضد یخ، خنک کننده، یخ زدایی و به عنوان گلیکول چیلر استفاده می شود. به دلیل داشتن نقطه انجماد بسیار پائین در موارد ذیل کاربرد دارد:
پروپیلن گلیکول باعث کاهش نقطه انجماد می شود و از آن در کنار اتیلن گلیکول به عنوان ضد یخ استفاده می شود. از این ماده در یخ زداهای هواپیما و شکستن یخ در باند فرودگاه ها استفاده می شود. همچنین در سیستم های فرآوری مواد غذایی و در لوله های آب کاربرد دارد.
دی پروپیلن گلیکول:
دی پروپیلن گلیکول (DPP) یک ترکیب شیمیایی است که معمولاً به عنوان حلال در صنایع مختلف استفاده می شود. این ماده از دو واحد پروپیلن گلیکول تشکیل شده و خواص زیر را دارد:
فرمول شیمیایی: C₆H₁₄O₃
کاربردها:
به عنوان حلال در محصولات آرایشی و بهداشتی
در صنایع رنگ و پوشش
در تولید مواد شیمیایی و پلاستیک ها
به عنوان ماده افزودنی در سوخت ها برای جلوگیری از یخ زدگی
خواص فیزیکی:
مایع بی رنگ و بی بو
نقطه جوش بالاتر نسبت به پروپیلن گلیکول
ویسکوزیته بالاتر
ایمنی:
معمولاً به عنوان ماده ای با سمیت پایین شناخته می شود، اما مانند هر ماده شیمیایی دیگر، باید با احتیاط استفاده شود.
تماس با پوست و چشم ممکن است باعث تحریک شود.
دی پروپیلن گلیکول در عطر:
دی پروپیلن گلیکول (DPP) در صنعت عطرسازی به عنوان یک حلال مورد استفاده قرار می گیرد. کاربردهای آن در عطرها شامل موارد زیر است:
حلال: DPP به خوبی با انواع مواد معطر مخلوط می شود و به یکنواختی توزیع رایحه ها در محصول نهایی کمک می کند.
پایداری: این ماده می تواند پایداری رایحه ها را افزایش دهد و به ثبات بیشتر عطر کمک کند.
کاهش هزینه: استفاده از DPP می تواند هزینه های تولید را کاهش دهد، زیرا جایگزینی ارزان‌تر برای برخی مواد اولیه گران قیمت است.
ایمنی: DPP عموماً به عنوان ماده ای با سمیت کم شناخته می شود، اما مانند هر ماده شیمیایی دیگر، استفاده از آن باید با رعایت اصول ایمنی صورت گیرد. در صنعت عطرسازی، مقدار استفاده از این ماده به گونه ای است که معمولاً خطری برای مصرف کننده ندارد.
لازم به ذکر است که DPP به دلیل خواص فیزیکی اش مانند ویسکوزیته و نقطه جوش بالا، می تواند در فرمولاسیون عطرهایی که نیاز به ماندگاری بیشتر دارند، مفید باشد.
پلی پروپیلن گلیکول:
پلی پروپیلن گلیکول (Polypropylene Glycol، PPG) یک پلیمر از پروپیلن گلیکول است که با پلیمریزاسیون پروپیلن اکسید تولید می شود. این ماده به عنوان یک پلی اتر پلی ال شناخته می شود و خواص ویژه ای دارد که آن را برای کاربردهای متنوعی مناسب می سازد. در اینجا به بررسی دقیق تر این ترکیب می پردازیم:
ساختار شیمیایی:
PPG یک پلیمر خطی است که از واحدهای تکراری PG تشکیل شده است. ساختار کلی به شکل زیر است:
HO-⌈CH2CH(CH3)O⌉n -H
که در آن n نشان دهنده تعداد واحدهای تکراری است که می تواند از چند تا هزاران واحد باشد، بسته به طول پلیمر.
ویژگی ها:
حلالیت: PPG در آب و بسیاری از حلال های آلی حل می شود، اما حلالیت آن در آب با افزایش درجه پلیمریزاسیون کاهش می یابد.
ویسکوزیته: با افزایش وزن مولکولی، ویسکوزیته PPG افزایش می یابد، از مایعات کم ویسکوز تا بسیار ویسکوز.
پایداری: در برابر اکسیداسیون و حرارت نسبتاً پایدار است.
خواص سطحی: خواص سطحی مانند کاهش کشش سطحی، که آن را به عنوان یک سورفکتانت مفید می سازد.
کاربردها:
پلی اورتان ها: PPG به عنوان پلی ال در تولید پلی اورتان ها استفاده می شود، که در فوم ها، پوشش ها، چسب ها و الاستومرها به کار می روند.
روان کننده ها: به دلیل خواص لزجت و روان کنندگی، در صنعت روان کننده ها برای بهبود عملکرد روغن های روان کننده استفاده می شود.
محصولات مراقبت شخصی: به عنوان مرطوب کننده، حلال و ماده غلیظ کننده در لوسیون ها، شامپوها، و کرم ها.
داروسازی: در فرمولاسیون های دارویی به عنوان حلال یا واسطه برای مواد فعال.
صنعت رنگ: به عنوان عامل اصلاحی برای کنترل ویسکوزیته و بهبود قابلیت کاربرد رنگ ها.
پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) معمولاً به عنوان یک ماده ایمن برای استفاده در محصولات مختلف تلقی می شود، اما مانند هر ماده شیمیایی دیگر، در صورت استفاده بیش از حد یا در شرایط خاص می تواند عوارض جانبی داشته باشد. در زیر به برخی از عوارض احتمالی پروپیلن گلیکول اشاره می کنیم:
تحریک پوست: تماس مکرر یا طولانی مدت با آن می تواند باعث خارش، قرمزی، یا حتی درماتیت تماسی آلرژیک شود.
خشکی پوست: در برخی افراد، به ویژه آنهایی که پوست حساس دارند، ممکن است باعث خشکی پوست شود.
تحریک مجاری تنفسی: استنشاق بخارات پروپیلن گلیکول می تواند باعث تحریک گلو، سرفه، و در موارد نادر، مشکلات تنفسی شود. این موضوع به خصوص در استفاده از سیگارهای الکترونیکی مطرح است.
مسمومیت: در موارد نادر، مصرف خوراکی زیاد پروپیلن گلیکول می تواند باعث مسمومیت شود که علائم آن می تواند شامل حالت تهوع، استفراغ، و اسهال باشد.
تأثیر بر کبد و کلیه: در دوزهای بسیار بالا یا در موارد مسمومیت، می تواند بر عملکرد کبد و کلیه تأثیر بگذارد، اما این موارد بسیار نادر هستند.
متابولیسم به لاکتیت: این ماده در بدن به اسید لاکتیک تبدیل می شود که می تواند در دوزهای بسیار بالا باعث اسیدوز لاکتیک شود.
واکنش های آلرژیک: برخی افراد ممکن است به پروپیلن گلیکول حساسیت داشته باشند که می تواند منجر به واکنش های آلرژیک شود.
باید توجه داشت که این عوارض بیشتر در شرایط استفاده بیش از حد، حساسیت های فردی، یا در مواردی که قرار گرفتن در معرض مکرر و طولانی مدت رخ می دهد، مشاهده می شوند. پروپیلن گلیکول در مقادیر معمولی که در محصولات آرایشی، غذایی، و دارویی استفاده می شود، معمولاً بی‌خطر تلقی می شود و توسط سازمان های نظارتی مانند FDA به عنوان ماده ای بی خطر برای استفاده تأیید شده است.
به ندرت دیده شده است که برخی افراد در مواجه با این ماده دچار تحریک پوست یا درماتیت پوستی شده اند. اما این ماده به طور کلی بی خطر است. این ماده در دمای بالا و در ظرف باز، اکسید شده و مواد شیمیایی مختلفی از جمله اسید لاکتیک، اسید پیروویک و اسید استیک تولید می کند.
پروپیلن گلیکول (Propylene Glycol) در بسیاری از کاربردهای صنعتی و خانگی استفاده می شود. برخی از جایگزین های ممکن برای پروپیلن گلیکول عبارتند از:
هر کدام از این جایگزین ها ممکن است در کاربردهای خاصی مناسب تر باشند و باید بر اساس خواص فیزیکی و شیمیایی مورد نیاز انتخاب شوند. همچنین، توجه به ایمنی و سازگاری با محیط زیست نیز مهم است.
فروش پروپیلن گلیکول در بشکه های 215 کیلوگرمی و با برند SK کره انجام می گیرد. برای دریافت اطلاعات بیشتر با کارشناسان آرکا شیمی گستر سپیدار در ارتباط باشید.
