بیزوکس – Beeswax

بیزوکس چیست و چه کاربردی دارد؟

بیزوکس یا موم زنبور عسل، ماده ای طبیعی است که توسط زنبورهای عسل تولید می شود. بیزواکس دارای خواص و کاربردهای متنوعی است. رنگ موم زنبور عسل می تواند از زرد روشن تا قهوه ای تیره متغیر باشد. این بستگی به نوع گل ها و گرده هایی که زنبورها جمع آوری می کنند و میزان پالایش موم دارد. موم زنبور عسل جامد اما قابل انعطاف است، با نقطه ذوب نسبتاً پایین که به آن اجازه می‌دهد در دمای معتدل نرم شود.

آنالیز بیزوکس سفید

موم بیزوکس Beeswax در ابتدا سفید رنگ است اما مخلوط شدن روغن گرده ها با موم آن را به رنگ زرد یا قهوه ای تبدیل می کند. موم زنبورعسل خالص و سفید شده در تولید مواد غذایی، آرایشی و دارویی استفاده می شود. سه نوع اصلی موم به رنگ های زرد، سفید و موم بیزوکس مطلق وجود دارد. بیزوکس زرد محصول خام به دست آمده از لانه زنبوری است.

موم سفید موم زرد رنگ فیلتر شده یا سفید شده است. موم بیزوکس مطلق، موم زرد رنگی است که با الکل تیمار شده است و از آن به عنوان روکش پنیر استفاده می شود. از نظر شیمیایی موم بیزوکس عمدتاً از استرهای اسیدهای چرب و انواع مختلف الکل‌ ها با زنجیره بلند تشکیل شده است.

انواع بیزوکس

بیزوکس (Beeswax) یا موم زنبور عسل به چند نوع مختلف دسته بندی می شود که بر اساس رنگ، پالایش و کاربرد متفاوت است:

1. بیزوکس زرد (Yellow Beeswax):
این نوع موم از شانه های عسل که توسط زنبورها ساخته شده اند استخراج می شود و رنگ آن بسته به نوع گلها و گرده هایی که زنبورها جمع آوری کرده اند، می تواند از زرد روشن تا قهوه ای تیره متغیر باشد. برای محصولات آرایشی و بهداشتی که طبیعی بودن رنگ و بوی آنها مطلوب است و در شمع سازی و در برخی محصولات غذایی به عنوان پوشش استفاده می شود.

2. بیزوکس سفید (White Beeswax):
بیزوکس سفید در واقع همان بیزوکس زرد است که به طور کامل پالایش شده و سفید شده است. این فرآیند شامل تصفیه با فیلتراسیون، سانتریفیوژ و استفاده از مواد سفیدکننده مانند پراکسید هیدروژن (آب اکسیژنه) یا خاک زمین است. برای محصولات آرایشی و بهداشتی که نیاز به رنگ زدایی دارند؛ مثلاً کرم ها یا لوسیون هایی که می خواهند رنگ سفید خالص داشته باشند، استفاده می شود.

ساختار بیزوکس

موم زنبور عسل یا بیزوکس (Beeswax) یک ماده بسیار پیچیده است که از ترکیبات مختلف شیمیایی تشکیل شده است. ساختار شیمیایی بیزواکس به طور یکپارچه ترکیب خاصی ندارد، زیرا می تواند بسته به نوع گل هایی که زنبورها از آنها تغذیه می کنند، محل جغرافیایی و روش های پالایش متفاوت باشد. با این حال، اجزای اصلی آن شامل موارد زیر هستند:

• استرها (Esters):
  میریسیل پالمیتات (Myricyl Palmitate): یکی از استرهای اصلی که در آن یافت می شود.
  سریل پالمیتات (Ceryl Palmitate): دیگر استر مهم در این ماده.
  استرهای دیگری که از اسیدهای چرب مانند اسید پالمیتیک، اسید سروتیک و اسید اولئیک با الکل های مختلف مانند تریاکونتانول و هگزاکوزانول تشکیل شده اند.

• هیدروکربن ها (Hydrocarbons):
  ن-هگزاکوزان (n-Hexacosane)
  ن-تریاکونتان (n-Triacontane)
  اوکتاکوزان (Octacosane)
  هیدروکربن های دیگر مانند دوکوزان (Docosane)، تتراکوزان (Tetracosane) و پنتاکوزان (Pentacosane).

• اسیدهای چرب آزاد (Free Fatty Acids):
  اسید پالمیتیک (Palmitic Acid)
  اسید سروتیک (Cerotic Acid)
  اسید اولئیک (Oleic Acid)
  اسید استئاریک (Stearic Acid)
  اسید نرویک (Nervonic Acid)

• الکل های مومی (Wax Alcohols):
  تریاکونتانول (Triacontanol)
  هگزاکوزانول (Hexacosanol)
  تتراکوزانول (Tetracosanol)

• دیگر ترکیبات:
  استرول ها: مانند کلسترول و کلسترول استرها.
  ترپن ها: ترکیباتی که می توانند به بوی این ماده کمک کنند.
  پروپولیس: مقادیر کمی از این ماده که زنبورها برای محافظت از کندو استفاده می کنند ممکن است در بیزواکس وجود داشته باشد.
  گرده و دیگر ناخالصی ها: بسته به میزان پالایش، ممکن است مقادیر کمی از گرده، بقایای زنبورها یا دیگر مواد طبیعی در بیزواکس باقی بماند.

یک مخلوط پیچیده از این ترکیبات است که به آن خواصی مانند نقطه ذوب حدود 62-65 درجه سانتی گراد، سختی، انعطاف پذیری و مقاومت در برابر آب می دهد. این مخلوط با ساختاری که نیمه بلورین و نیمه آمورف است، باعث می شود در دمای اتاق جامد باشد ولی در دمای بدن یا بالاتر نرم شود.

روش تولید بیزوکس

تولید بیزوکس (Beeswax) به طور طبیعی توسط زنبورهای عسل انجام می شود، اما فرآیند جمع آوری و پالایش آن برای استفاده انسانی شامل مراحل مختلفی است. در اینجا به روش های اصلی تولید و پالایش آن اشاره می کنم:

• استخراج از کندو:

باز کردن کندو: زنبورداران ابتدا کندوها را باز می کنند تا به شانه های عسل دسترسی پیدا کنند.
جداسازی موم: موم از شانه های عسل که عسل و گرده را نگه می دارند، جدا می شود. این کار می تواند با استفاده از ابزارهای مخصوص زنبورداری مانند چاقوی موم بر یا ماشین های سانتریفیوژ برای استخراج عسل انجام شود.

• پالایش اولیه:

ذوب کردن موم: موم استخراج شده را در دمایی بالاتر از نقطه ذوب آن (حدود 62-65 درجه سانتی‌گراد) ذوب می کنند تا ناخالصی هایی مانند باقی مانده های عسل، گرده و بقایای زنبورها جدا شوند.
فیلتراسیون: موم ذوب شده از طریق صافی های مختلف عبور داده می شود تا ناخالصی های بزرگ تر فیلتر شوند.

• روش های پالایش بیشتر:

روش سنتی: موم را در آب گرم ذوب می کنند و ناخالصی ها را با فیلتراسیون یا استفاده از پارچه های مخصوص جدا می کنند. این روش بیزواکس زرد تولید می کند.

تصفیه با فعال سازی کربن: برای بیزواکس سفید، موم ذوب شده با کربن فعال مخلوط می شود که به جذب رنگ ها و بوهای ناخواسته کمک می کند. سپس موم از کربن جدا شده و فیلتر می شود.

سفید کردن: برای بیزواکس سفید، ممکن است از مواد سفید کننده مانند پراکسید هیدروژن یا دی اکسید تیتانیوم استفاده شود. موم ذوب شده با این مواد مخلوط شده و سپس دوباره فیلتر می شود.

تصفیه با خاک زمین (Fuller’s Earth): این خاک به جذب ناخالصی ها کمک می کند و برای تولید بیزواکس سفید استفاده می شود.

• خنک کردن و شکل دهی:

خنک کردن: موم پالایش شده را اجازه می دهند تا خنک شود و دوباره به حالت جامد برگردد.
شکل دهی: موم جامد شده می تواند به صورت بلوک ها، پوسته ها یا گرانول ها بسته بندی شود.

• بسته بندی و ذخیره سازی:

بیزواکس پالایش شده در بسته بندی های مختلف برای فروش و ذخیره سازی قرار می گیرد تا از آلودگی و خراب شدن آن جلوگیری شود.

این روش ها می توانند بسته به مقیاس تولید، تجهیزات موجود و نیاز بازار به بیزواکس زرد یا سفید متفاوت باشند.

کاربرد بیزوکس

بیزواکس (Beeswax) به دلیل خواص منحصر به فردش مانند مرطوب کنندگی، ضد آب بودن و قابلیت امولسیون سازی، در طیف وسیعی از صنایع و کاربردهای روزمره مورد استفاده قرار می گیرد. در اینجا به برخی از کاربردهای مهم بیزواکس اشاره می کنم:

• صنعت آرایشی و بهداشتی:

کرم ها و لوسیون ها: به عنوان یک امولسیون کننده و سفت کننده برای بهبود بافت و پایداری محصولات.
بالم لب: برای نرم کردن و محافظت از لب ها به همراه شی باتر.
محصولات مراقبت از مو: در شامپوها، نرم کننده ها و ماسک های مو برای افزودن درخشش و حفظ رطوبت.
موم های آرایشی: برای محصولاتی مانند رژ لب، خط چشم، و مداد ابرو.

• شمع سازی:

شمع ها: بیزواکس برای ساخت شمع های طبیعی استفاده می شود که سوختن تمیز و بوی مطبوعی دارند.

• صنایع غذایی:

پوشش محافظ: برای پوشاندن میوه ها و سبزیجات تازه برای افزایش عمر مفید آنها.
افزودنی غذایی: به عنوان یک افزودنی طبیعی در برخی محصولات غذایی مانند شکلات، پنیر و آبنبات.

• هنر و صنایع دستی:

رنگ های روغنی: در تولید رنگ های روغنی برای افزایش براقیت و پایداری.
موم کاری: برای موم کاری اشیاء مختلف به منظور حفاظت و زیبایی.

• صنایع چوب و مبلمان:

پوشش های محافظ: به عنوان یک پوشش طبیعی برای محافظت از چوب در برابر رطوبت و سایش.
پولیش: در پولیش های چوب برای ایجاد درخشندگی و محافظت از سطح.

• صنایع دیگر:

پزشکی و دارویی: در برخی از پمادها و کرم های دارویی به عنوان یک پایه طبیعی.
ریخته گری: برای ساخت قالب های ریخته گری به دلیل خاصیت ضد آب بودن.
محصولات خانگی: در محصولاتی مانند واکس های کفش، پولیش مبلمان و پولیش های فلزی.

• کاربردهای سنتی:

شمع های مذهبی و تزئینی: به دلیل بوی خوش و سوختن تمیز، در مراسم مذهبی و دکوراسیون.

خواص بیزوکس

بیزواکس (Beeswax)، موم زنبور عسل، خواص متنوعی دارد که آن را به یکی از مواد محبوب در صنایع مختلف تبدیل کرده است. در اینجا به برخی از این خواص اشاره می کنم:

نقطه ذوبی حدود 62-65 درجه سانتی گراد دارد که به آن اجازه می دهد در دماهای بالاتر نرم شده و در دمای اتاق جامد بماند. سختی نسبی دارد، اما همچنان انعطاف پذیر است. دارای خاصیت ضد آب بودن است که از نفوذ رطوبت جلوگیری می کند.

بیزواکس در برابر اکسیداسیون و تجزیه شیمیایی پایدار است. به عنوان یک امولسیون کننده طبیعی عمل می کند، به ویژه در محصولات آرایشی و بهداشتی برای ترکیب آب و روغن.

به حفظ رطوبت پوست و مو کمک می کند و به عنوان یک نرم کننده عمل می کند. خواص ضد التهابی دارد که می تواند برای پوست های حساس یا ملتهب مفید باشد. به ترمیم و محافظت از پوست کمک می کند.

برخی مطالعات نشان داده اند که می تواند خواص ضد میکروبی داشته باشد. به دلیل منشأ طبیعی، برای اکثر پوست ها سازگار است، اگرچه مانند هر ماده ای، ممکن است برخی افراد به آن حساسیت داشته باشند.

یک ماده طبیعی است که به راحتی توسط میکرو ارگانیسم ها تجزیه می شود، که آن را به گزینه ای سازگار با محیط زیست تبدیل می کند. تولید بیزواکس توسط زنبورهای عسل یک فرآیند تجدیدپذیر است.

این خواص بیزواکس را به یک ماده ارزشمند در دنیای طبیعی و صنعتی تبدیل کرده است، با کاربردهایی که از مراقبت از پوست تا صنایع دستی را شامل می شود.

موم زنبور عسل فقط در حلال های آلی، روغن ها، بنزن، کلروفرم، تربانتین و غیره حل می شود. این ماده در دمای اتاق بسیار مقاوم است و بدون تغییر در خواص صدها سال قابل نگهداری است. ساختار این ماده سخت و گرانولی است و با شعله درخشنده می سوزد.

بیزوکس برای پوست

بیزوکس (Beeswax) به دلیل خواص متنوع و طبیعی اش، در محصولات مراقبت از پوست بسیار محبوب است. در اینجا به برخی از فواید و کاربردهای بیزوکس برای پوست اشاره می کنم:

فواید بیزوکس برای پوست:
مرطوب کنندگی: به حفظ رطوبت پوست کمک می کند. به عنوان یک مرطوب کننده طبیعی، یک لایه محافظ ایجاد می کند که رطوبت را در پوست نگه می دارد، در نتیجه به جلوگیری از خشکی پوست کمک می کند.

نرم کننده: به نرم شدن پوست کمک می کند و احساس لطافت به پوست می دهد. این خاصیت به ویژه برای پوست های خشک یا پوسته پوسته مفید است.

ضد التهاب: خواص ضد التهابی آن می تواند برای تسکین پوست های ملتهب، حساس یا مستعد آکنه مفید باشد.

ترمیم کننده: به بازسازی و ترمیم پوست کمک می کند. می تواند در محصولاتی که برای درمان زخم های کوچک، ترک های پوستی یا سوختگی های خفیف استفاده می شوند، موثر باشد.

محافظت: یک لایه محافظ روی پوست ایجاد می کند که می تواند از پوست در برابر عوامل محیطی مانند باد، سرما و آلودگی محافظت کند.

ضد باکتری: برخی تحقیقات نشان داده اند که ممکن است خواص ضد باکتری داشته باشد که به جلوگیری از عفونت ها کمک کند.

کاربردهای بیزواکس در محصولات مراقبت از پوست:

1. بالم لب: برای محافظت و مرطوب کردن لب های خشک و ترک خورده.
2. کرم ها و لوسیون ها: به عنوان یک ماده سفت کننده و امولسیون کننده که باعث بهبود بافت و پایداری می شود.
3. پمادها: برای بهبود زخم ها و ترمیم پوست.
4. محصولات ضد آفتاب: به عنوان یک ماده ضخیم کننده و محافظ.
5. ماسک های صورت: برای تغذیه و آبرسانی به پوست.

بیزوکس آرایشی

موم بیزوکس

موم بیزوکس ماده اصلی آدامس طبیعی است. استفاده از موم (Beeswax) در آدامس یکی از کاربردهای سنتی و مفید این ماده است. در اینجا به برخی از دلایل و فواید استفاده از بیزواکس در آدامس اشاره می کنم:

بیزواکس به آدامس بافتی نرم و انعطاف پذیر می دهد که جویدن آن را لذت بخش تر می کند. این ماده به تنظیم قوام آدامس کمک می کند تا نه خیلی سفت باشد و نه خیلی نرم. به حفظ رطوبت در آدامس کمک می کند، به این معنی که آدامس کمتر خشک می شود و مدت زمان بیشتری می توان آن را جوید. به دلیل بوی مطبوع و طبیعی خود می تواند به بهبود طعم و بوی آدامس کمک کند. اگرچه این تاثیر معمولاً جزئی است و بیشتر ترکیبات طعم دهنده اصلی آدامس نقش دارند.

به حفظ ساختار آدامس در طول جویدن کمک می کند، به طوری که آدامس شکل خود را از دست ندهد. به عنوان یک ماده طبیعی، برای بدن سازگار است و در صورت بلعیده شدن تصادفی آدامس، خطر کمی ایجاد می کند.

آموزش شمع بیزوکس

ساخت شمع با بیزوکس (Beeswax) یک فرآیند ساده ولی دلپذیر است که می تواند به شما شمع هایی با بوی مطبوع و سوختن تمیز بدهد. در اینجا یک روش گام به گام برای ساخت شمع با بیزواکس آورده شده است:

مواد و ابزار مورد نیاز:
بیزوکس خالص: می تواند به صورت ورقه ها، گرانول یا بلوک های جامد خریداری شود.
فتیله: فتیله های مخصوص شمع که به طول مورد نیاز بریده شده اند.
ظرف شمع: می تواند شیشه ای، فلزی یا سرامیکی باشد. یا قالب های سیلیکونی برای اشکال مختلف.
دماسنج شیرینی پزی: برای بررسی دمای موم.
قابلمه یا کاسه دوتایی (Double Boiler): برای ذوب کردن ماده بدون سوختن.
چوب های سیخ یا مداد: برای نگه داشتن فتیله در مرکز.
روغن های اسانس: اختیاری، برای اضافه کردن عطر به شمع.

مراحل ساخت:

آماده سازی فتیله:
اگر فتیله های بلند دارید، آنها را به اندازه ای که از بالای ظرف شمع حدود 2 سانتی متر بلندتر باشد، ببرید.
یک سر فتیله را به یک سیخ چوبی یا مداد گره بزنید تا بعداً فتیله را در مرکز ظرف نگه دارد.

آماده سازی ظرف شمع:
ظرف شمع را تمیز کنید. اگر از قالب استفاده می کنید، مطمئن شوید که روغن کاری شده یا از قالب های سیلیکونی که نیاز به روغن کاری ندارند استفاده کنید.

ذوب کردن:
ماده را در قسمت بالایی دوتایی قرار دهید. آب را در قسمت پایینی بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا ذوب شود. دمای موم باید حدود 62-65 درجه سانتی گراد باشد.

اضافه کردن عطر (اختیاری):
اگر می خواهید شمع شما عطری داشته باشد، روغن های اسانسی را به موم ذوب شده اضافه کنید. معمولاً 10-15 قطره برای هر 450 گرم کافی است. به آرامی مخلوط کنید.

ریختن موم در ظرف:
فتیله را در مرکز ظرف قرار دهید و با سیخ چوبی یا مداد آن را ثابت نگه دارید. موم ذوب شده را به آرامی به ظرف بریزید.

خنک کردن:
اجازه دهید شمع به آرامی خنک شود و موم سفت شود. این ممکن است چند ساعت طول بکشد. برای جلوگیری از تشکیل حفره ها، ممکن است نیاز باشد دوباره مقدار کمی موم ذوب شده به مرکز شمع اضافه کنید.

نهایی کردن:
پس از سفت شدن کامل، فتیله را به اندازه دلخواه کوتاه کنید (معمولاً حدود 0.5 سانتی متر بالاتر از سطح موم).

بیزواکس ممکن است حین خنک شدن جمع شود، بنابراین یک ریخت مجدد کوچک ممکن است لازم باشد. شمع های بیزواکس در دماهای بالا ممکن است شکل خود را از دست بدهند، پس در مکان های خنک نگهداری کنید. این روش یکی از ساده ترین راه ها برای ساخت شمع های خانگی با این ماده است.

عوارض بیزوکس

بیزواکس (Beeswax) به طور کلی به عنوان یک ماده طبیعی و نسبتاً بی‌خطر شناخته می شود، اما مانند هر ماده ای، ممکن است عوارض جانبی یا نگرانی هایی به همراه داشته باشد:

یکی از شایع ترین عوارض بیزواکس می تواند واکنش های آلرژیک یا حساسیت پوستی باشد. این ممکن است به شکل قرمزی، خارش، تورم یا تاول های پوستی ظاهر شود، به خصوص اگر به مواد موجود در آن مانند گرده، پروپولیس یا دیگر ناخالصی ها حساسیت داشته باشید.

حساسیت تنفسی اگرچه نادر است، اما برخی افراد ممکن است به بخارات ناشی از سوختن شمع های بیزوکس یا استنشاق ذرات آن حساسیت نشان دهند، که می تواند منجر به علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، سرفه یا تنگی نفس شود.

به طور کلی برای مصرف انسانی بی خطر است، اما مصرف بیش از حد می تواند باعث مشکلات گوارشی مانند یبوست شود. همچنین، اگر این ماده حاوی ناخالصی هایی باشد که برای مصرف خوراکی مناسب نیستند، می‌ تواند مسائل سلامتی ایجاد کند.

اگر این ماده به درستی تصفیه نشود، ممکن است آلاینده‌ هایی مانند سموم دفع آفات یا فلزات سنگین داشته باشد که می تواند برای محیط زیست یا سلامت انسان مضر باشد.

جایگزین بیزوکس

بیزوکس (Beeswax) عمدتاً به عنوان یک ماده طبیعی در لوازم آرایشی، محصولات مراقبت از پوست، شمع سازی و به عنوان یک روان کننده طبیعی استفاده می شود. جایگزین های آن بسته به کاربرد می توانند متفاوت باشند:

• برای محصولات آرایشی و مراقبت از پوست:

روغن جوجوبا (Jojoba Oil): خواص مشابهی دارد و می تواند به عنوان یک مرطوب کننده و محافظ پوست عمل کند.
شی باتر (Shea Butter): یک مرطوب کننده طبیعی که به عنوان جایگزین در بسیاری از فرمولاسیون ها استفاده می شود.
کارنوباواکس (Carnauba Wax): یک موم گیاهی که به عنوان جایگزین گیاهی در محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. سختی آن بیشتر از بیزوکس است اما قابل ترکیب با دیگر مواد برای کاهش سختی می باشد.
کاندلیلا واکس (Candelilla Wax): دیگر موم گیاهی که می تواند جایگزین شود، به خصوص در محصولاتی که نیاز به یک موم سخت تر دارند.

• برای شمع سازی:

سویا واکس (Soy Wax): یک گزینه گیاهی که سوختن پاکیزه تری دارد و برای محیط زیست سازگارتر است.
پارافین (Paraffin): اگر یک جایگزین غیر طبیعی مد نظر باشد، پارافین می تواند استفاده شود، اما به دلیل منشا نفتی کمتر دوستدار محیط زیست است.
میکروکریستالین وکس (Microcrystalline Wax): می تواند برای ساخت شمع های با کیفیت بالا استفاده شود و خصوصیاتی مشابه دارد.

• به عنوان روان کننده:

روغن های طبیعی: مانند روغن زیتون یا روغن کرچک که به عنوان روان کننده های طبیعی در برخی کاربردها می توانند استفاده شوند.
سیلیکون ها (Silicones): به عنوان یک جایگزین مصنوعی برای روان کننده های طبیعی، به خصوص در محصولات صنعتی یا فنی.

خرید بیزوکس

بیزوکس را از کجا تهیه کنیم؟ فروش بیزوکس در آرکا شیمی گستر سپیدار با برند ایرانی و در بسته بندی 25 کیلوگرمی انجام می گیرد. برای دریافت قیمت بیزوکس و کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شرکت آرکا شیمی گستر سپیدار وارد کننده مواد اولیه دارویی آرایشی و بهداشتی با شماره های 02182801442 و 09026715830 در تماس باشید.