برای بالا بردن سد دفاعی پوست، می توانید از روش های طبیعی و مراقبتی زیر استفاده کنید که به تقویت سد دفاعی پوست کمک می کنند:
مصرف کافی آب (حدود ۸ لیوان در روز) و استفاده از مرطوب کننده های مناسب با نوع پوستتان، مثل محصولاتی که حاوی هیالورونیک اسید یا گلیسیرین هستند، باعث حفظ رطوبت و انعطاف پذیری پوست می شود.
پوست وقتی خشک باشد، سد دفاعی اش (لایه شاخی) ترک می خورد و نمی تواند به خوبی از ورود باکتری ها یا آلودگی ها جلوگیری کند.
چطور انجامش دهید؟ روزانه ۱.۵ تا ۲ لیتر آب بنوشید (بسته به وزن و فعالیت بدنی). از مرطوب کننده هایی استفاده کنید که متناسب با پوستتان باشند:
برای پوست چرب، ژل های سبک؛ برای پوست خشک، کرم های غلیظ تر با موادی مثل شی باتر یا روغن جوجوبا. اسپری آب یا میست های حاوی مواد معدنی هم می توانند در طول روز رطوبت پوست را حفظ کنند.
خوردن مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان ها (مثل اسید آسکوربیک و ویتامین E) مانند میوه ها (توت ها، پرتقال) و سبزیجات (اسفناج، هویج) به محافظت از پوست در برابر آسیب های محیطی کمک می کند. همچنین اسیدهای چرب امگا 3 (موجود در ماهی و گردو) برای تقویت غشای سلولی پوست مفیدند.
ویتامین C: در مرکبات، کیوی و فلفل دلمه ای یافت می شود. این ویتامین کلاژن سازی را تقویت می کند که ساختار پوست را محکم تر می کند.
ویتامین E: در آجیل (بادام، فندق) و تخمه آفتابگردان موجود است. از پوست در برابر آسیب رادیکال های آزاد (مثل آلودگی هوا) محافظت می کند.
امگا 3: در ماهی هایی مثل سالمون و ساردین یا دانه چیا هست. این اسیدهای چرب التهاب پوست را کم می کنند و لایه چربی محافظ را تقویت می کنند.
یک اسموتی با توت فرنگی، اسفناج و دانه چیا می تواند میان وعده ای عالی برای پوست باشد.
روزانه از کرم ضدآفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنید تا پوست در برابر اشعه های UV که سد دفاعی آن را ضعیف می کنند، محافظت شود. اشعه UV (فرابنفش) کلاژن و الاستین پوست را تخریب می کند و باعث نازک شدن سد دفاعی می شود.
چطور استفاده کنید؟ هر روز صبح، حتی در روزهای ابری، ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر بزنید و هر 2-3 ساعت (اگر بیرون هستید) تجدید کنید. ضدآفتاب های حاوی زینک اکساید یا تیتانیوم دی اکساید محافظت فیزیکی بهتری دارند.
از شوینده های ملایم و بدون الکل استفاده کنید تا لایه چربی طبیعی پوست که نقش محافظتی دارد، از بین نرود. شوینده های قوی (مثل صابون های قلیایی) لایه لیپیدی پوست را از بین می برند که نقش محافظتی دارد.
چطور انجامش دهید؟ از شوینده های با pH متعادل (حدود 5.5) استفاده کنید. برای پوست حساس، محصولاتی با عصاره آلوئه ورا یا بابونه مناسبند.
خواب 7-8 ساعته به بازسازی پوست و تقویت سیستم دفاعی آن کمک می کند. در طول خواب، پوست خودش را ترمیم می کند و سلول های جدید می سازد. کمبود خواب باعث افزایش کورتیزول (هورمون استرس) می شود که التهاب پوست را بالا می برد.
چطور بهبودش دهید؟ هر شب ۷-۸ ساعت بخوابید و قبل از خواب از گوشی دوری کنید تا کیفیت خواب بهتر شود. یک روبالشتی تمیز و ابریشمی می تواند از اصطکاک و تحریک پوست جلوگیری کند.
استرس مزمن می تواند سد دفاعی پوست را تضعیف کند. تکنیک هایی مثل مدیتیشن یا ورزش منظم می توانند مفید باشند. استرس باعث ترشح کورتیزول می شود که تولید چربی پوست را افزایش داده و سد دفاعی را ضعیف می کند.
یوگا، تنفس عمیق یا پیاده روی روزانه. حتی 10 دقیقه مدیتیشن در روز هم می تواند تفاوت ایجاد کند. وقتی احساس تنش دارید، چند نفس عمیق بکشید و روی تنفستان تمرکز کنید.
استفاده از محصولاتی با سرامیدها، پپتیدها یا نیاسینامید می تواند به ترمیم و تقویت سد دفاعی پوست کمک کند. اگر مشکل خاصی مثل التهاب یا خشکی شدید دارید، مشورت با یک متخصص پوست هم می تواند راهکارهای اختصاصی تری به شما بدهد. مراقبت مداوم و اصولی کلید اصلی است!
سرامیدها: این چربی ها در سد دفاعی پوست نقش دارند و در کرم های ترمیمی پیدا می شوند.
نیاسینامید: التهاب را کم می کند و رطوبت پوست را حفظ می کند (در سرم ها یا کرم ها با غلظت ۵-۱۰٪).
پپتیدها: به بازسازی کلاژن و الاستین کمک می کنند.
شب ها بعد از شستشو، یک سرم نیاسینامید بزنید و بعد مرطوب کننده سرامیدی.
موارد تکمیلی:
پرهیز از عادت های بد: سیگار نکشید و الکل را محدود کنید، چون هر دو رطوبت و مواد مغذی پوست را از بین می برند.
لایه برداری ملایم: هفته ای یکبار با اسکراب یا اسیدهای ملایم (مثل سالیسیلیک اسید برای پوست چرب یا لاکتیک اسید برای پوست خشک) سلول های مرده را بردارید تا پوست نفس بکشد.
توجه به آب و هوا: در سرما از کرم های محافظ و در گرما از محصولات سبک تر استفاده کنید.
پروبیوتیک ها (باکتری های خوب) تعادل میکروبیوم پوست و روده را بهبود می دهند. میکروبیوم سالم، التهاب را کاهش داده و سد دفاعی پوست را تقویت می کند.
چطور انجامش دهید؟ ماست طبیعی، کفیر، یا مکمل های پروبیوتیک را به رژیم غذایی تان اضافه کنید. برخی محصولات پوستی هم حاوی پروبیوتیک هستند، مثل کرم ها یا سرم های خاص.
آلودگی هوا (دود، ذرات ریز) می تواند رادیکال های آزاد تولید کند که به سد دفاعی پوست آسیب می زنند. از محصولاتی با آنتی اکسیدان (مثل سرم ویتامین C) استفاده کنید که جلوی این آسیب را بگیرند. شب ها هم پوست را کاملاً تمیز کنید تا آلودگی ها پاک شوند. ماسک های صورت با خاک رس (مثل بنتونیت) می توانند سموم را از پوست خارج کنند.
ورزش گردش خون را بهتر می کند و اکسیژن و مواد مغذی بیشتری به پوست می رساند. همچنین تعریق، سموم را از منافذ خارج می کند. هفته ای 3-4 بار، 30 دقیقه فعالیت مثل پیاده روی سریع، دوچرخه سواری یا یوگا کافی است. بعد از ورزش، سریع صورتتان را بشویید تا عرق و باکتری ها روی پوست نمانند.
آب داغ چربی های طبیعی پوست را از بین می برد و سد دفاعی را ضعیف می کند. با آب ولرم دوش بگیرید و زمانش را به 5-10 دقیقه محدود کنید. بعدش هم فوراً مرطوب کننده بزنید. اضافه کردن چند قطره روغن نارگیل یا جو دوسر به آب حمام می تواند پوست را نرم تر کند.
زینک به ترمیم زخم ها و کاهش التهاب کمک می کند و برای بازسازی سد پوستی ضروری است. منابع آن تخمه کدو، صدف، گوشت قرمز یا مکمل (با نظر پزشک) است. مقدار توصیه شده روزانه برای بزرگسالان حدود ۸-۱۱ میلی گرم است.
مواد طبیعی می توانند پوست را تغذیه و محافظت کنند.
ماسک عسل (ضدباکتری و مرطوب کننده): ۱ قاشق عسل را 15 دقیقه روی پوست بگذارید، سپس بشویید.
ماسک آووکادو (غنی از چربی های سالم): نصف آووکادو را له کنید و 20 دقیقه روی صورت بمالید. ابتدا روی بخش کوچکی از پوست تست کنید تا مطمئن شوید حساسیت ندارید.
هوای خشک (مثل زمستان یا اتاق با تهویه) رطوبت پوست را می گیرد و سد دفاعی را شکننده می کند. از دستگاه بخور (humidifier) در خانه استفاده کنید تا رطوبت هوا بین ۴۰-۶۰٪ بماند. شب ها کنار تختتان یک کاسه آب بگذارید اگر دستگاه ندارید.
لایه برداری زیاد (مثلاً هر روز با اسکراب قوی) سد دفاعی را نازک می کند و پوست را حساس تر می کند. هفته ای یکبار لایه برداری با مواد ملایم مثل اسید لاکتیک یا آنزیم های میوه (پاپایا، آناناس) کافی است. اگر پوستتان قرمز یا سوزناک شد، لایه برداری را متوقف کنید.
مشکلات گوارشی (مثل سندرم روده تحریک پذیر) می توانند التهاب سیستمیک ایجاد کنند که روی پوست اثر می گذارد. فیبر بیشتر (جو، حبوبات) بخورید و از غذاهای فرآوری شده پرهیز کنید.
تقویت سد دفاعی پوست یک شبه اتفاق نمی افتد؛ باید این عادت ها را به روتین زندگی تان اضافه کنید. معمولاً بعد از 4-6 هفته مراقبت مداوم، تفاوت را در نرمی، استحکام و کاهش حساسیت پوست حس می کنید.
برخی گیاهان خواص ضدالتهابی و محافظتی دارند که می توانند سد دفاعی پوست را تقویت کنند.
عصاره چای سبز: سرشار از پلی فنول هاست که از پوست در برابر آسیب های اکسیداتیو محافظت می کند. می توانید از تونر یا سرم حاوی چای سبز استفاده کنید.
کالاندولا (گل همیشه بهار): خاصیت ترمیم کنندگی دارد و برای پوست های تحریک شده عالی است.
یک چای کیسه ای چای سبز را دم کنید، خنک کنید و با پنبه روی صورت بمالید.
اسکوالن یک لیپید طبیعی است که در پوست ما وجود دارد و با افزایش سن کاهش می یابد. نسخه گیاهی آن (مثلاً از زیتون) می تواند سد دفاعی را بازسازی کند.
روغن اسکوالن خالص یا کرم های حاوی آن را شب ها به عنوان لایه آخر روتین بزنید. از تبخیر رطوبت جلوگیری می کند و پوست را انعطاف پذیر نگه می دارد.
نور آبی (از صفحه گوشی، لپ تاپ) می تواند به مرور زمان به DNA سلول های پوست آسیب بزند و سد دفاعی را ضعیف کند. از کرم های روز حاوی آنتی اکسیدان هایی مثل کوآنزیم Q10 یا عصاره جلبک استفاده کنید. همچنین فیلتر نور آبی را روی دستگاه هایتان فعال کنید. زمان استفاده از صفحه نمایش را شب ها کم کنید.
کلاژن پروتئینی است که ساختار پوست را محکم می کند و به حفظ یکپارچگی سد دفاعی کمک می کند. پودر کلاژن (از ماهی یا گاو) را می توانید به آب، چای یا غذا اضافه کنید. روزانه 5-10 گرم کافی است. مطالعات نشان داده اند که بعد از 8-12 هفته، پوست مرطوب تر و مقاوم تر می شود.
لباس های تنگ یا مصنوعی (مثل پلی استر) می توانند تعریق را حبس کنند و پوست را تحریک کنند، به ویژه در نواحی مثل پشت یا گردن. از پارچه های طبیعی مثل پنبه یا بامبو استفاده کنید که هوا را عبور می دهند. موقع خواب، لباس گشاد و نخی بپوشید.
ماساژ جریان خون را افزایش می دهد و به سلول های پوست کمک می کند مواد مغذی بیشتری دریافت کنند. با انگشتان تمیز و چند قطره روغن (مثل روغن آرگان) به آرامی 5 دقیقه صورتتان را ماساژ دهید، با حرکات دایره ای رو به بالا.
عدم تعادل هورمون ها (مثلاً در دوران قاعدگی یا استرس) می تواند تولید چربی را مختل کند و سد دفاعی را ضعیف کند. گیاهانی مثل ریشه شیرین بیان یا چای نعناع فلفلی می توانند به تنظیم هورمون ها کمک کنند. اگر مشکل شدید است، با پزشک غدد مشورت کنید. روزانه یک فنجان چای نعناع بنوشید.
بخار گرم منافذ را باز می کند و گیاهان دارویی می توانند خواص تقویتی خود را به پوست برسانند. یک قابلمه آب جوش با چند برگ رزماری یا بابونه آماده کنید، صورتتان را 5-10 دقیقه بالای بخار (با فاصله امن) نگه دارید، سپس مرطوب کننده بزنید. برای پوست های خیلی حساس، زمان را کوتاه کنید.
جا به جایی سریع بین سرما و گرما (مثلاً از هوای سرد بیرون به اتاق گرم) می تواند پوست را دهیدراته کند. در زمستان از شال یا کلاه برای صورت استفاده کنید و در تابستان از کلاه آفتاب گیر. همیشه یک لایه محافظ مثل کرم بزنید. کرم های حاوی دکسپانتنول برای این شرایط عالی اند.
قارچ هایی مثل ریشی یا شیتاکه سرشار از بتاگلوکان هستند که سیستم ایمنی پوست را تقویت می کنند. می توانید پودر آنها را به غذا یا نوشیدنی اضافه کنید یا چای ریشی بنوشید. به کاهش حساسیت و التهاب کمک می کند.
این روش ها بیشتر جنبه پیشگیرانه و تقویتی دارند و باید با سبک زندگی سالم ترکیب شوند. اگر پوستتان واکنش غیرعادی (مثل خارش یا قرمزی) نشان داد، مصرف یا استفاده را قطع کنید و بررسی بیشتری انجام دهید. برای نتیجه بهتر، صبور باشید؛ پوست معمولاً به تغییرات تدریجی بهتر پاسخ می دهد.
عصاره بذر انگور حاوی پروآنتوسیانیدین ها است که آنتی اکسیدانی قوی برای محافظت از پوست در برابر آسیب های محیطی (مثل UV و آلودگی) است. می توانید از سرم یا کرم های حاوی این عصاره استفاده کنید یا مکمل خوراکی آن را (با مشورت پزشک) مصرف کنید. به حفظ کلاژن و الاستین طبیعی پوست کمک می کند.
اسیدهای آمینه (مثل پرولین و لیزین) بلوک های سازنده پروتئین های پوست مثل کلاژن هستند و سد دفاعی را مستحکم می کنند. تخم‌مرغ، سویا، یا پودر پروتئین های گیاهی منابع آن هستند. همچنین سرم های پوستی حاوی اسید آمینه در بازار موجودند.
فشار یا اصطکاک مداوم (مثل استفاده از ماسک صورت یا خوابیدن روی صورت) می تواند سد پوستی را ضعیف کند. از بالش های نرم تر استفاده کنید و موقع استفاده طولانی از ماسک، زیر آن کرم مرطوب کننده بزنید. ماسک های پارچه ای با لایه داخلی پنبه ای کمتر پوست را تحریک می کنند.
سیلیکا به استحکام بافت همبند پوست کمک می کند و باعث می شود سد دفاعی انعطاف پذیرتر باشد. از خیار، موز، یا دمنوش دم اسب (گیاه horsetail) و مکمل های سیلیکا استفاده کنید.
دمای متعادل از التهاب و تضعیف سد پوستی جلوگیری می کند. برای پوست ملتهب، کمپرس خنک (حوله مرطوب سرد) و برای گردش خون بهتر، کمپرس گرم ملایم (نه داغ) استفاده کنید.
روغن دانه رزهیپ (گل سرخ): غنی از ویتامین A و اسیدهای چرب که پوست را ترمیم می کند.
روغن مارولا: سبک و سرشار از آنتی اکسیدان برای محافظت. چند قطره را شب ها روی پوست تمیز ماساژ دهید. لایه محافظ طبیعی پوست را شبیه سازی می کند.
مواد شوینده خانگی یا محصولات آرایشی با ترکیبات تحریک کننده (مثل سولفات ها) می توانند سد دفاعی را تخریب کنند. از شوینده های طبیعی (مثل صابون زیتون) و آرایش پاک کن های بدون عطر استفاده کنید. دستکش موقع کار با مواد شیمیایی بپوشید اگر دست هایتان درگیرند.
این ترکیبات از جلبک ها استخراج می شوند و به حفظ رطوبت و تقویت سد پوست کمک می کنند. برخی کرم ها یا ماسک های صورت حاوی جلبک دریایی این خاصیت را دارند. خوراکی مثل سوشی با جلبک هم مفید است. آنها پوست را در برابر دهیدراتاسیون مقاوم تر می کنند.
پوست شب ها (بین 11 شب تا 4 صبح) بیشترین بازسازی را انجام می دهد. اختلال در این چرخه سد دفاعی را ضعیف می کند. سعی کنید خواب شبانه منظمی داشته باشید و از محصولات شبانه مثل رتینول (با احتیاط) برای تحریک بازسازی استفاده کنید. نور کم در اتاق خواب به تنظیم این چرخه کمک می کند.
سلامت روان مستقیماً روی پوست اثر می گذارد؛ شادی و آرامش التهاب را کم می کند. فعالیت هایی مثل نقاشی، موسیقی یا وقت گذرانی با عزیزان می تواند استرس را کم کند و به طور غیرمستقیم سد پوستی را تقویت کند. 15 دقیقه در روز به کاری که لذت می برید اختصاص دهید.
این روش ها ترکیبی از مراقبت خارجی، تغذیه داخلی و تنظیم محیطی هستند. هدفشان این است که پوست در بهترین حالت خودش عمل کند. هر کدام را که انتخاب می‌کنید، کم کم به روتین تان اضافه کنید تا ببینید چه تأثیری روی پوستتان دارد.
تمدید ضدآفتاب وقتی به آب دسترسی ندارید یا آرایش دارید، می تواند چالش برانگیز باشد، اما با چند ترفند ساده و محصولات مناسب، کاملاً ممکن است. در ادامه راهکارهایی برای این موقعیت ها پیشنهاد می کنم:
1. استفاده از ضدآفتاب پودری
ضدآفتاب های پودری به صورت پودر فشرده یا شل عرضه می شوند و با براش روی پوست زده می شوند. این نوع محصول نیازی به شستشو ندارد و روی آرایش هم به خوبی می نشیند.
با یک براش کوچک (که معمولاً همراه محصول است) پودر را به صورت دورانی روی صورت بمالید، به خصوص نواحی در معرض نور مثل پیشانی، بینی و گونه ها. آرایش را خراب نمی کند و چربی اضافه پوست را هم جذب می کند. برندهایی مثل “Brush On Block” یا “Colorescience” این نوع ضدآفتاب را دارند.
2. اسپری ضدآفتاب
اسپری ها لایه نازکی از ضدآفتاب را روی پوست پخش می کنند بدون اینکه نیاز به مالیدن یا شستن باشد. اسپری را از فاصله 15-20 سانتی متری صورت نگه دارید و با چشمان بسته اسپری کنید. بعد با انگشتان تمیز (اگر امکانش هست) به آرامی پخش کنید یا بگذارید خودش خشک شود. روی آرایش سنگین ممکن است کمی براق شود، پس مقدار کمی بزنید و از نوع مات کننده انتخاب کنید.
مثال: “La Roche-Posay Anthelios Mist” یا “Supergoop! Defense Refresh”.
3. کوشن ضدآفتاب
این محصول ترکیبی از ضدآفتاب مایع و یک اسفنج کوچک است که در بسته بندی کوشن (پد دار) عرضه می شود. پد را به آرامی روی صورت بزنید تا مقدار کمی ضدآفتاب روی آرایش پخش شود. نیازی به آب یا دست زدن زیاد ندارد. پوشش یکنواخت می دهد و آرایش را کمتر به هم می ریزد.
مثال: برندهای کره ای مثل “Missha” یا “Laneige” گزینه های خوبی دارند.
4. دستمال های ضدآفتاب
دستمال های مرطوب آغشته به ضدآفتاب، راهی سریع و بدون نیاز به آب هستند. یک دستمال را بردارید و به آرامی روی صورت بکشید. این روش برای وقتی آرایش ندارید بهتر است، چون ممکن است آرایش را کمی جا به جا کند.
مثال: “Neutrogena SPF Wipes”.
5. لایه بندی با محصولات آرایشی حاوی SPF
از پودر فیکس، پنکیک یا حتی بالم لب با SPF به عنوان لایه محافظ اضافی استفاده کنید. بعد از چند ساعت که ضدآفتاب اولیه ضعیف شد، با پودر آرایشی SPF دار (مثلاً SPF 20) روی آرایش بزنید تا هم تمدید شود و هم آرایش تازه بماند. این روش جایگزین کامل ضدآفتاب نیست، اما در مواقع ضروری کمک می کند.
هر 2 تا 3 ساعت یک بار (اگر در معرض آفتاب شدید هستید) ضدآفتاب را تمدید کنید، حتی با این روش ها. اگر می دانید قرار است ضدآفتاب را تمدید کنید، از آرایش سنگین اجتناب کنید تا لایه ها به هم نریزند.
در کنار این روش ها، از کلاه لبه دار یا عینک آفتابی استفاده کنید تا فشار کمتری روی تمدید ضدآفتاب باشد. محصول جدید را اول روی پوست دست یا گردن امتحان کنید تا مطمئن شوید با آرایشتان سازگار است.
سناریوی بدون آب و با آرایش:
فرض کنید بیرون هستید و فقط یک اسپری ضدآفتاب دارید:
کیف را باز کنید، اسپری را بردارید.
چشمانتان را ببندید و از فاصله مناسب اسپری کنید.
چند ثانیه صبر کنید تا خشک شود، بعد با نوک انگشتان (اگر تمیزند) به آرامی روی نواحی کلیدی پخش کنید.
تمام! آرایش دست نخورده می ماند و پوستتان محافظت می شود.
اگر پوست کثیف نباشد می توانید ضد آفتاب را مجددا روی قبلی تمدید نمایید.
منبع:
