دی اتانول آمین – Diethanolamine

دی اتانول آمین – Diethanolamine

 

دی اتانول آمین چیست و چه کاربردی دارد؟

 

دی اتانول آمین (Diethanolamine) که به اختصار DEA نامیده می شود، یک ترکیب شیمیایی آلی با فرمول HN(CH₂CH₂OH)₂ است. این ماده در دمای اتاق به صورت جامد سفید است اما به دلیل جذب رطوبت و قابلیت ابر خنک سازی، معمولاً به شکل مایع بی رنگ و چسبناک یافت می شود. دی اتانول آمین یک ترکیب چند عملکردی است زیرا هم آمین ثانویه و هم یک دی الکل است. همانند دیگر آمین های آلی، دی اتانول آمین به عنوان یک باز ضعیف عمل می کند.

 

کاربرد دی اتانول آمین

 

کاربردهای دی اتانول آمین بسیار متنوع است:

 

صنایع آرایشی و بهداشتی: برای تنظیم pH و بهبود کف سازی و بافت محصولاتی مانند شامپوها، پاک کننده ها و نرم کننده ها استفاده می شود.

 

تصفیه گاز: به عنوان جاذب برای حذف دی اکسید کربن و سولفید هیدروژن از گازهای طبیعی و پالایشگاهی.

 

صنایع نفت: علاوه بر تصفیه گاز، DEA در فرمولاسیون مواد افزودنی برای سیالات حفاری استفاده می شود تا خواص آنها را بهبود بخشد.

 

تولید فوم پلی یورتان: DEA به عنوان کاتالیزور در تولید فوم های پلی یورتان مورد استفاده قرار می گیرد، که به نوبه خود در تولید مبلمان، عایق ها و سایر محصولات کاربرد دارد.

 

صنایع شیمیایی: DEA به عنوان ماده اولیه در تولید انواع مواد شیمیایی مانند مورفولین، اتانول آمیدها و نمک های اسیدهای چرب به کار می رود. این مواد در تولید شوینده ها، مواد فعال کننده سطح، و سایر مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند.

 

کشاورزی: در تولید سموم و مواد شیمیایی کشاورزی برای خنثی سازی مواد شیمیایی.
صنایع نساجی: به عنوان نرم کننده و در تولید مواد فعال کننده سطح.
صنایع پلاستیک و لاستیک: به عنوان کاتالیزور و در تولید فوم های پلی یورتان.

 

دی اتانول آمین همچنین در تولید مورفولین، یک حلال مهم، و در تولید نمک های اسیدهای چرب با زنجیره بلند که در محصولات شوینده و آرایشی به کار می روند، نقش دارد.

 

ساختار اسید چرب
ساختار اسید چرب

 

تولید دی اتانول آمین

 

دی اتانول آمین (DEA) به طور عمده از طریق فرآیندی که به نام «آمیناسیون الکل» شناخته می شود، تولید می شود. این فرآیند شامل مراحل زیر است:

 

آمیناسیون اتیلن اکسید با آمونیاک:

اتیلن اکسید (C₂H₄O) با آمونیاک (NH₃) در شرایط کنترل شده واکنش می دهد تا دی اتانول آمین و سایر آمین های اتانول تولید شوند. این واکنش در حضور یک کاتالیزور مناسب (مانند کاتالیزورهای مبتنی بر مس) انجام می شود.

 

واکنش های اصلی شامل:
تشکیل مونو اتانول آمین (MEA):

C2H4O+NH3→HOCH2CH2NH2

 

تشکیل دی اتانول آمین (DEA):

HOCH2CH2NH2+C2H4O→(HOCH2CH2)2NH

 

تشکیل تری اتانول آمین (TEA):

(HOCH2CH2)2NH+C2H4O→(HOCH2CH2)3N

 

این واکنش ها به صورت پی در پی انجام می شوند و محصول نهایی مخلوطی از MEA, DEA و TEA است.

 

مونو اتانول آمین
مونو اتانول آمین

 

جداسازی و خالص سازی:
محصولات حاصل از واکنش باید از هم جدا شوند. این فرآیند شامل تقطیر جزء به جزء است، جایی که با بهره برداری از تفاوت نقاط جوش مونو، دی و تری اتانول آمین، آنها را از هم جدا می کنند. دی اتانول آمین نقطه جوشی حدود ۲۶۸ درجه سانتی‌گراد دارد.

 

پالایش و خالص سازی نهایی:
DEA خام به دست آمده باید خالص سازی بیشتری ببیند تا ناخالصی ها حذف شوند و محصول نهایی با درجه صنعتی یا دارویی آماده شود.

 

کاربرد در لاستیک سازی

 

دی اتانول آمین (DEA) در صنعت لاستیک سازی کاربردهای مختلفی دارد، که برخی از آنها شامل موارد زیر می شوند:

 

کاتالیزور در ولکانش (وولکانیزاسیون): DEA می تواند به عنوان یک کاتالیزور یا فعال کننده در فرآیند ولکانش لاستیک استفاده شود. این فرآیند شامل گرم کردن لاستیک خام با مواد شیمیایی مانند گوگرد است که باعث می شود لاستیک سخت تر و مقاوم تر شود. DEA می تواند به تسریع این واکنش کمک کند و در نتیجه فرآیند تولید را کارآمدتر کند.

 

تثبیت کننده و آنتی اکسیدان: DEA می تواند به عنوان تثبیت کننده یا آنتی اکسیدان در ترکیبات لاستیکی استفاده شود تا از اکسیداسیون و تخریب لاستیک در برابر عوامل محیطی جلوگیری کند. این کار به افزایش طول عمر و دوام محصولات لاستیکی کمک می‌کند.

 

تنظیم pH: در برخی فرآیندهای پردازش لاستیک، تنظیم pH ترکیبات برای بهینه سازی واکنش های شیمیایی یا بهبود خواص مکانیکی لاستیک اهمیت دارد. DEA به عنوان یک باز ضعیف می تواند برای تنظیم pH ترکیبات لاستیکی به کار رود.

 

در سیستم های فوم لاستیکی: DEA می تواند در تولید فوم های لاستیکی به عنوان کاتالیزور برای واکنش های فوم سازی استفاده شود، که به تولید محصولات لاستیکی با ساختار سلولی منجر می شود.

 

افزودنی در ترکیبات لاستیکی: به عنوان یک افزودنی، DEA می تواند خواص فیزیکی و شیمیایی لاستیک را بهبود بخشد، مانند افزایش انعطاف پذیری، بهبود چسبندگی، یا مقاومت در برابر روغن ها.

 

استفاده از DEA در لاستیک سازی باید با دقت انجام شود، چرا که مقادیر بیش از حد می تواند خواص لاستیک را نامطلوب کند یا مسائل زیست محیطی و ایمنی ایجاد کند. همچنین، در کاربردهایی که لاستیک با پوست انسان تماس دارد، باید به ملاحظات سم شناسی و ایمنی توجه ویژه شود.

 

جایگزین دی اتانول آمین

 

دی اتانول آمین (DEA) در صنایع مختلف به دلیل خواص شیمیایی خاص و همچنین ملاحظات مربوط به سلامتی و محیط زیست، می تواند با جایگزین هایی همراه شود. برخی از جایگزین های بالقوه عبارتند از:

 

در تصفیه گاز:
مونو اتانول آمین (MEA): یک جایگزین معمول برای DEA در فرآیندهای تصفیه گاز است، اگرچه دارای نقاط ضعفی مانند سرعت بالای خوردگی است.

 

متیل دی اتانول آمین (MDEA): مشابه DEA اما با خواص متفاوت که ممکن است در برخی کاربردها مطلوب تر باشد، مانند انتخاب پذیری بهتر برای CO₂.

 

آمین های دیگر: مانند تری اتانول آمین (TEA) یا آمین های هیبریدی که می توانند به عنوان جاذب های گازی استفاده شوند.

 

در صنایع آرایشی و بهداشتی:
کوکامیدوپروپیل بتائین: یک ماده فعال کننده سطحی طبیعی که می تواند به عنوان نرم کننده و تنظیم کننده pH به کار رود.
سدیم کوکوآمفواستات: یک دیگر جایگزین با خاصیت نرم کنندگی و تثبیت کنندگی.
گلیسین: یک آمینو اسید که می تواند به عنوان تنظیم pH استفاده شود.

 

در صنایع نساجی و شیمیایی:
پلی اتیلن گلیکول (PEG): می تواند به عنوان نرم کننده و مرطوب کننده عمل کند.
اتانول آمین های دیگر: مانند مونو اتانول آمین یا تری اتانول آمین که می توانند بسته به نیاز خاص، جایگزین شوند.

 

در کاربردهای صنعتی دیگر:
تری اتانول آمین (TEA): می تواند در برخی کاربردها مانند تولید فوم پلی یورتان یا به عنوان افزودنی در رنگ ها و پوشش ها استفاده شود.
گلیکول ها: مانند پروپیلن گلیکول که در برخی کاربردهای صنعتی به عنوان حلال یا نرم کننده جایگزین می شود.

 

جایگزینی DEA باید با دقت انجام شود، چرا که هر ماده جایگزین می تواند خواص متفاوتی داشته باشد که بر عملکرد نهایی محصول یا فرآیند تأثیر می گذارد. همچنین، در نظر گرفتن جنبه های زیست‌محیطی، ایمنی و هزینه ها در انتخاب جایگزین مناسب ضروری است.

 

پروپیلن گلیکول
پروپیلن گلیکول

 

فروش دی اتانول آمین

 

برای خرید دی اتانول آمین شازند و کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شرکت آرکا شیمی گستر سپیدار وارد کننده مواد اولیه دارویی آرایشی و بهداشتی با شماره های 02182801442 و 09026715830 در تماس باشید.

1 دیدگاه برای دی اتانول آمین – Diethanolamine

  1. aminvalipoor

    دی اتانول آمین در شامپوها، لوازم آرایشی، مایعات و صابون ها یافت می شود تا بافتی کرمی و کف کننده ایجاد کند.

دیدگاه خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *